Septik Şok Nedir?
Septik şoka kan damarlarındaki enfekte olmuş maddeler yol açar. Bu enfekte olan maddeye tepki olarak akyuvarların sayısı artar, salgıladıkları kimyasallarda kan damarlarına zarar verir. Damarların çaplarını genişletir ve geçirgenliklerini artırır.
Septik şok tanısı konması için öncelikle hastanın vücudunda neler olup bittiğinin bilinmesi gerekir. Diyelim ki ateşi, titremesi olan, terleyen ve yüzü kızarmış bir hasta var. Hastanın tansiyonu da giderek düşüyor. Bu belki de septik şoktur. Bu yüzden ateşin ölçülüp yaşamsal belirtilerin kontrol edilmesinin yanı sıra hastanın kanında enfeksiyon olup olmadığına da bakılmalıdır. Bu işlem için de Kan Kültürü almak gerekmektedir. Kanda bulunan şey bir mantar mı, bakteri mi yoksa virüs mü? Bunu anlayabilmek adına kan kültürü alınmalıdır. Bu sayede kandaki organizmanın ne olduğu teşhis edilebilir.
Septik Şok Nedir? Bundan sonraki adım ise şokun ne kadar ciddi olduğuna karar vermektedir. Organlarda hasar var mı, vücutta tam olarak neler olup bitiyor, bu sorunun cevabı için de laktik asit ya da serum laktak gibi değerlere bakılır. Serum laktat önemli bir değerdir çünkü doku perfüzyonu yani vücutta oksijensiz kalan hücreler hakkında bilgi verir. Fotoğrafta yer alan küçük turuncu kutucukların hücre olduğunu düşünelim. Bu hücreler oksijen alamamaya başladıklarında enerji üretebilmek için farklı yollara başvururlar. Bu farklı yol anaerobik metobilizma yani oksijensiz metobilzmadır.
Bunun yan ürünü de laktak ya da laktik asittir. Bunun yanı sıra Arteryal Kan Gazı (AKG) başvurulabilir. AKG, kanda ne kadar oksijen olduğunu ve karbondioksit gibi kanda bulunan diğer gazların seviyesini gösterir. Daha sonra organlara yönelik bazı laboratuvar testleri de yapılabilir. Örneğin Kan Üre Azotu ya da Kreatinin değerlerine bakılabilir. Bunlar böbreklere özel kan değerleridir. Bu testler son derece önemlidir çünkü böbrekler oksijensiz kaldıkları süre çok kısa olsa bile hasar görebilirler.
Septik Şok Tedavisi Nasıl?
Septik Şok Nedir? Septik Şok Tedavisi ne kadar erken başlarsa hastanın da yaşama olasılığı o kadar yükselir. Erken tedavi ölüm oranlarını düşürebilir. Tedaviye genellikle Geniş Spekturulu Antibiyotikler ile başlanır. Bunun nedeni ise tedaviye başlandığı zaman alınan kan kültürü sonucunun çıkmamasıyla ilişkilendirilir. Bunun için de farklı enfeksiyonları tedavi edebilecek antibiyotiklere başvurmak daha mantıklıdır. Gram Pozitif ya da Gram Negatif bakteriler gibi farklı bakterilere karşı tesir edebilecek antibiyotiklerden bahsediyoruz.
Hasta eğer geniş spekturumlu antibiyotik tedavisine cevap vermezse enfeksiyonun mantar kaynaklı olabileceği düşünülür ve mantar önleyici ilaçlar tercih edilir. Kan kültürü sonucu geldiğinde kullanılan antibiyotik ya da antimikrobik ilaçlar kanda tespit edilen organizmaya göre değiştirilebilir. Bu arada hastanın tansiyonunun da düştüğünü unutmamak gerekir. Bu yüzden tedaviye tansiyon düzenleyici damar içi sıvılar ve kan basıncını artıran ilaçlar eklenmelidir. Bu ilaçlar kan damarlarını daraltarak Sistemik Vasküler Rezistansı artırır ve tansiyonu düzenler. Tedavi günlerce hatta haftalarca sürebilir.
Septik Şok Tedavisi Olumlu Yanıt Verdiğinde Yapılması Gerekenler
Septik Şok Nedir? Hastalığın seyri izlenmelidir. Bunun için Kan Üre Azotu, Laktak, Kreatinin ve AKG’sine bakılabilir. Ek olarak C Reaktif Protein (CRP) ve Eritrosit Selimantan (ESH) hızına da bakılabilir. Bunlar her ne kadar birbiriyle ilgisiz görünse de esasında mühim olan inflamasyonun izlenmesidir. Ve bu değerlerde inflamasyonu izlemeye yardımcı olurlar. Septik şok tanısı yapıldığında CRP değeri ve ESH değerinin çok yüksek olduğu görülür. Örneğin her biri 100 birim civarında olabilir. CRP’nin normal değeri <1mg/dl ‘den azdır. ESH’ın normal değeri ise yaşa göre değişiklik göstermekle birlikte genellikle saatte <20 25 mm’dir. İşte bu değerlerin düşüşe geçmeleri ve normal değer aralığına inmeleri gerekir.
